ԱԶՈՄԵԹԻՆՆԵՐ

 

 

Ղեկավար։  Անուշ  Խաչիկի Խաչատրյան քիմ․գիտ․թեկնածու, դոցենտ

ORCID:  0000-0003-1210-9903

E-mail: khachatryan-ax@mail.ru

Հեռախոս։ +37494884948

1994 թ․-ին կազմավորվել է Ազոմեթինների խումբը, որը   2012թ․-ից դարձել է լաբորատորիա, այդ տարիներին լաբորատորիան ղեկավարել  է  ք.գ․դ․ Մուշեղ Սիրունի Սարգսյանը։  2023թ․-ին  այն նորից դարձել է խումբ։

2023թ․-ից խումբը ղեկավարում է քիմ․գիտ․ թեկնածու, դոցենտ Անուշ Խաչիկի Խաչատրյանը, ով շարունակում է հետազոտությունների հիմնական ուղղվածությունն՝ էլեկտրոակցեպտոր խմբեր պարունակող ակտիվ էլեկտրաֆիլ ալկենների և ակտիվ մեթիլենային միացությունների  փոխազդեցության ուսումնասիրությունը։

ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՈՒՂՂՎԱԾՈՒԹՅՈՒՆԸ

Օրգանական սինթեզի ուսումնասիրություններ

  • Իմինների, էլեկտրաֆիլ ալկենների (խալկոնների) և ամիդային խմբավորում պարունակող նուկլեոֆիլների    (C-H թթուների) փոխազդեցության ուսումնասիրություն,
  • Միքայելի ռեակցիայի հետևանքով ստացված միջանկյալ արգասիքների ներմոլեկուլային ցիկլման  ռեգիոսելեկտիվության առանձնահատկությունների ուսումնասիրություն, այդ թվում Միքայելի ռետրո-ռեակցիայի ընթանալու հնարավորությունների վերլուծություն։

Նոր օրգանական համակարգերի սինթեզ

  • Բազմաֆունկցիոնալ տեղակալված կարբո- և ազացիկլիկ միացությունների սինթեզ,
  • Ստացված արգասիքների կենսաբանական հատկությունների ուսումնասիրություն։

ԽՄԲԻ ԱՇԽԱՏԱԿԱԶՄԸ

  1. Ա.Խ. Խաչատրյան ― խմբի ղեկավար, ք.գ.թ., դոցենտ
  2. Ա.Է. Բադասյան ― ավ. գիտ. աշխ., ք. գ. թ.
  3. Ա.Ա. Սարգսյան ― գիտ. աշխ., ք․գ․թ
  4. Կ.Ա. Ավագյան  ― կրտ. գիտ. աշխատող
  5. Ա.Գ․Սիմոնյան ― կրտ. գիտ. աշխատող
  6.   Ա․Ն․ Զոհրաբյան ― ավագ լաբորանտ

 

Խմբում պաշտպանված ատենախոսություններ՝ 5։

 

ՄԱՍՆԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ ԴՐԱՄԱՇՆՈՐՀՆԵՐԻ

 

  1. «Ասպիրանտների և երիտասարդ հայցորդների հետազոտությունների աջակցության ծրագիր – 2023» 23AA-1D001
  2.  «Գիտական արդյունավետության խթանման դրամաշնորհային ծրագիր -2025»՝ 25RG-1D082

 

ԼԱՎԱԳՈՒՅՆ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐ

 

  • Պարզվել է արալդիմինների և ացետոքացախաթթվի արիլամիդների փոխազդեցության քեմոսելեկտիվությունը։ Ցույց է տրվել, որ ներմոլեկուլային ցիկլումը կախված ելային մոլեկուլներում առկա տեղակալիչների էլեկտրոնային բնույթից ընթանում է կամ 3-արիլ-N,6-դիարիլ-3-հիդրօքսի-1,3-դիմեթիլ-5-օքսո-2-օքսա-6-ազաբիցիկլո[2,2,2]օկտան-7-կարբօքսամիդների (հետերոցիկլում) կամ 4-հիդրօքսի-4-մեթիլ-6-օքսո-2-արիլ-N1,N3-դիարիլցիկլոհեքսան-1,3-դիկարբօքսամիդների (կարբոցիկլում) կամ էլ դրանց խառնուրդի առաջացմամբ։

Chem. J. Armenia, 2015, v. 68, № 2, pp. 266-275

  • Ցույց է տրվել, որ էթիլ 6-արիլ-5-(արիլկարբամոիլ)-2-հիդրօքսի-2-մեթիլ-4-օքսոցիկլոհեքսանկարբօքսիլատների և հիդրօքսիլամինի հիդրոքլորիդի փոխազդեցությունը բացի սպասվելիք համապատասխան օքսիմներից, որոշ դեպքերում բերում է նաև էթիլ 4-հիդրօքսի-4-մեթիլ-6-օքսո-2-արիլպիպերիդին-3-կարբօքսիլատների առաջացման: Առանձին փորձով հաստատվել է, որ վերջիններս չեն գոյանում ելային ցիկլոհեքսաններից, այլ հանդիսանում են համապատասխան օքսիմների և հիդրօքսիլամինի հիդրոքլորիդի հետագա փոխազդեցության արդյունք:

Chem. J. Armenia, 2019, v. 72, № 3, pp. 282-291

  • Մշակվել են 3-ացետիլ-7,7-դիմեթիլ-1-արիլ-7,8-դիհիդրոխինոլին-2,5-(1H,6H)-դիոնների ստացման եղանակ։


Chem. J. Armenia, 2021, v. 74, № 1-2, pp. 113-121

  • Մշակվել է արիլմեթիլիդենցիանքացախաթթվի էսթերի և մալոնաթթվի արիլամիդոէսթերների փոխազդեցությունից դիէթիլ 6–ամինո–1,4–դիարիլ–2–օքսո–1,2,3,4–տետրահիդրոպիրիդին–3,5–դիկարբօքսիլատների ստացման եղանակ։


 Russ. J. Gen. Chem., 2023, V. 93, № 4, pp. 787–794

https://doi.org/10.1134/S1070363223040035 

  • Սինթեզվել են դիէթիլ 6-ամինո-1-արիլ-2-օքսո-1,2-դիհիդրոպիրիդին-3,5-կարբօքսիլատներ


Russ. J. Gen. Chem., 2024, V. 94, № 4, pp. 462–468.

https://doi.org/10.31857/S0044460X24040011

  • Մշակվել է նոր, մատչելի եղանակ էթիլ 2-ամինո-1-(արիլ)-5-(արիլկարբամոիլ)-6-օքսո-1,6-դիհիդրոպիրիդին-3-կարբօքսիլատների սինթեզի

Chem․  Heterocycl. Comp․, 2024, 60(3/4), 150–155.

https://doi.org/10.1007/s10593-024-03311-5 

 

 

 

 

 

ՎԵՐՋԻՆ  ՏԱՐԻՆԵՐԻ  ԼԱՎԱԳՈՒՅՆ  ՀՐԱՊԱՐԱԿՈՒՄՆԵՐԻ  ՑԱՆԿ

  1. S. Hayotsyan,A. A. Sargsyan, S. G. Kon’kova, A. Kh. Khachatryan, A. E. Badasyan, K. A. Avagyan, M. S. Sargsyan  Russ. J. Org. Chem. 2019. Vol. 55.  № 2. P. 282–286.
  2. S. Hayotsyan, A. A. Sargsyan, S. G. Kon’kova, A. Kh. Khachatryan, A. E. Badasyan, K. A. Avagyan, H. A. Panosyan, A. G. Ayvazyan, M. S. Sargsyan  Russ. J. Org. Chem.. 2019. Vol. 55. № 4. P.   469-472.
  3. Sargsyan М. С., Avagyan К. А., Sargsyan А. А.,  Badasyan   E.,  Khachatryan A. Kh.,  Ayvazyan A. G.; Balyan  А. А., Kon’kova S. G., Ayotsyan S. S. Chem. J. Armenia 2019, 72(3), 304-313.
  4. А. А. Саргсян, С. С. Aйоцян, А. Х. Хачатрян, А. Э. Бадасян, Г. А. Паносян, К. А. Авагян, С. Г. Конькова и М. С. Саргсян Хим.  ж. Армении,  2019. Т.72. № 3. С. 282-291.
  5. S. Sargsyan, K. A. Avagyan, A. A. Sargsyan, A. E. Badasyan, A. Кh. Khachatryan, S. G. Konkova, A. G. Manukyan, G. M. Makaryan and S. S. Hayotsyan Chem. J. Armenia. 2019. Vol.72. № 4. P.502-508.
  6. М. С. Саргсян, К. А. Авагян, А. А. Саргсян, А. Э. Бадасян, А. Х. Хачатрян, А. Г. Манукян, А.Г. Айвазян  Хим.  ж. Армении.  2020. Т.73. № 1. С. 61-68.
  7. А. А. Саргсян, А. Х. Хачатрян, А. Э. Бадасян, К. А. Авагян, А. Г. Манукян , Г.А. Паносян, А.Г. Айвазян, М. С. Саргсян Хим.  ж. Армении.  2021. Т.74. №1-2. С.113-121.
  8. Sargsyan А. А., Khachatryan А. Kh., Badasyan А. E., Avagyan  К. А.,  Manukyan А. G.,  Paposyan G. А.,  Sargsyan М. S. Chem. Armenia 2022, 75, № 1, 54-61.
  9. A. Avagyan, M. S. Sargsyan, A. E. Badasyan, A. A. Sargsyan, A. G. Manukyan, G. A. Panosyan, A. G. Ayvazyan, A. Kh. Khachatryan  Russ. J. Gen. Chem. 2023, V. 93, № 4, pp. 787–794. https://doi.org/10.1134/S1070363223040035 
  10. A. Khachatryan, K. A. Avagyan, A. A. Sargsyan, A. E. Badasyan Russ. J. Org. Chem., 2024, Vol. 60, No. 4, pp. 743–746. 10.1134/S1070428024040250
  11. Anush Kh. Khachatryan, Katya A. Avagyan, Anush А. Sargsyan, Anait G. Simonyan, Henrik А. Panosyan, Armen G. Ayvazyan, Alik E. Badasyan   Chem․  Comp․ 2024, 60(3/4), 150–155  https://hgs.osi.10.1007/s10593-024-03311-5 https://hgs.osi.lv/index.php/hgs/article/view/8679
  12.    А.Х. Хачатрян,  К.А. Авагян, А.Э. Бадасян ЖОХ, 2024, т. 94, № 4, с. 462–468.             https://doi.org/10.31857/S0044460X24040011ECIZJX
  13. A. Avagyan, A.E. Badasyan, A.A. Sargsyan, A.Kh. Khachatryan  «New Emerging Trends in Chemistry» Conference (NewTrendsChem-2023), September 24-28, 2023, p.114. Yerevan, Armenia.
  14. A. Avagyan, A.E. Badasyan, A.Kh. Khachatryan VI All-Russian Conference on Organic Chemistry, September 23-27, 2024, p.165, Institute of Organic Chemistry RAS, Moscow.
  15. Kh. Khachatryan, A.A. Sargsyan, K.A. Avagyan, A.G. Simonyan, A.E. Badasyan, V.V. Dotsenko «New Emerging Trends in Chemistry»  Conference (NewTrendsChem-2025), September 21-25, Book of Abstracts, 2025, p.199. Yerevan, Armenia.
  16. Kh.  Khachatryan., K.A. Avagyan «New Emerging Trends in Chemistry» Conference  (NewTrendsChem-2025), Book of Abstracts,  September 21-25, 2025, p.151. Yerevan, Armenia.