Ազոմեթիններ

ՕՔԻ ԱԶՈՄԵԹԻՆՆԵՐԻ ԹԻՎ 1 ԽՈՒՄԲ

Ղեկավար։ Խաչատրյան Անուշ Խաչիկի
ORCID: 0000-0003-1210-9903
E-mail: khachatryan-ax@mail.ru
Հեռ․ +37494884948

1994 թ․-ին կազմավորվել է Ազոմեթինների խումբը, որը   2012թ․-ից դարձել է լաբորատորիա, այդ տարիներին լաբորատորիան ղեկավարել  է  ք․գ․դ․ Մուշեղ Սարգսյանը։  2023թ․-ին  նորից դարձել է խումբ։

Խմբի աշխատակազմը

  1. Ա.Խ.Խաչատրյան  ավ. գիտ. աշխ., ք. գ. թ.,ORSID:https://orsid.org/0000-0003-1210-9903, khachatryan-ax@mail.ru
  2. Ա. Է.Բադասյան ավ. գիտ. աշխ., ք. գ. թ.,ORCID: https://orsid.org/0000-0003-3574-5443 ,badasyan1963@gmail.com
  3. Ա. Ա.Սարգսյան  գիտ. աշխ., ORCID: https://orsid.org/0000-0002-0303-0710, anushsargsyan999@gmail.com
  4. Կ. Ա.Ավագյան  կրտ. գիտ. աշխ., ORSID: https://orsid.org/0000-0002-5370-041Х, avagyan9248@gmail.com

Խմբում պաշտպանվել  է 5 ատենախոսություն։

Հետազոտությունների հիմնական ուղղվածությունը

  • Իմինների, էլեկտրաֆիլ ալկենների  (խալկոնների) և ամիդային խմբավորում պարունակող նուկլեոֆիլների  (C-H թթուների) փոխազդեցության ուսումնասիրություն
  • Միքայելի ռեակցիայի հետևանքով ստացված միջանկյալ արգասիքնեի  ներմոլեկուլային ցիկլման  ռեգիոսելեկտիվության առանձնահատկությունների ուսումնասիրություն, այդ թվում Միքայելի ռետրո-ռեակցիայի ընթանալու հնարավորությունների
  • Բազմաֆունկցիոնալ տեղակալված կարբո-  և ազացիկլիկ միացությունների սինթեզ , ստացված արգասիքների

կենսաբանական հատկությունների ուսումնասիրություն

ԼԱՎԱԳՈՒՅՆ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԸ

  • Ցույց է տրվել, որ արալդիմինների և ացետոքացախաթթվի արիլամիդների փոխազդեցությունը էթանոլում ընթանում է սենյակային ջերմաստիճանում ինքնակատալիզմամբ և կախված ելային մոլեկուլներում առկա տեղակալիչների էլեկտրոնային բնույթից գոյանում են կամ 3-արիլ-N,6-դիարիլ-3-հիդրօքսի-1,3-դիմեթիլ-5-օքսո-2-օքսա-6-ազաբիցիկլո[2,2,2]օկտան-7-կարբօքսամիդներ (հետերո-ցիկլում) կամ 4-հիդրօքսի-4-մեթիլ-6-օքսո-2-արիլ-N1,N3-դիարիլցիկլոհեքսան-1,3-դիկարբօքսամիդներ (կարբոցիկլում) կամ էլ դրանց խառնուրդը:
  • Ցույց է տրվել, որ էթիլ 6-արիլ-5-(արիլկարբամոիլ)-2-հիդրօքսի-2-մեթիլ-4-օքսոցիկլոհեքսանկարբօքսիլատների փոխազդեցությունը հիդրօքսիլամինի հիդրոքլորիդի հետ պիրիդինի ներկայությամբ, էթանոլում և եռման պայմաններում, բացի սպասվելիք համապատասխան օքսիմներից, որոշ դեպքերում ստացվում են նաև էթիլ 4-հիդրօքսի-4-մեթիլ-6-օքսո-2-արիլպիպերիդին-3-կարբօքսիլատներ: Առանձին փորձով հաստատվել է, որ վերջիններս չեն գոյանում ելային ցիկլոհեքսաններից, այլ հանդիսանում են  համապատասխան օքսիմների և հիդրօքսիլամինի հիդրոքլորիդի հետագա փոխազդեցության արդյունք:
  • Մշակվել է նոր և մատչելի սինթեզ մալոնաթթվի արիլամիդոէսթերների, արոմատիկ ալդեհիդների  և մալոնաթթվիդինիտրիլի եռկոմպոնենտ փոխազդեցությամբ, առաջացնելով ալկիլ 6-ամինո-1,4-դիարիլ-2-օքսո-5-ցիանո-1,2,3,4-տետրահիդրոպիրիդին-3-կարբօքսիլատներ 47-98% ելքերով: Հակաուռուցքային ուսումնասի– րությունները  ցույց են տվել, որ սինթեզված միացություններից մեկը ցուցաբերում է արտահայտված (69%) արտահայտված հակաուռուցքային ակտիվություն:
  • Իրականացվել է տեղակալված 2-խինոլինների սինթեզ: Ստացվել են 3-ացետիլ-7,7-դիմեթիլ-1-արիլ-7,8-դիհիդրոխինոլին-2,5-(1H,6H)-դիոններ  33-78% ելքով: Համաձայն ՄՄՌ սպեկտրոսկոպիայի  տվյալների նշված միացությունների ամիդային հատվածի արոմատիկ օղակում օրտո- տեղակալիչների առկայության դեպքում դրանք լուծույթում գտնվում են երկու ռոտամերների ձևով:
  • Մալոնաթթվի արիլամիդոէսթերների և արիլմեթիլիդենցիանքացախաթթվի էսթերի փոխազդեցությունից, համաձայն  ԻԿ և ՄՄՌ սպեկտրոսկոպիայի  տվյալների, ինչպես նաև ըստ Ռենտգեն Կառուցվածքային անալիզի ստացվել են դիէթիլ 6–ամինո–1,4–դիարիլ–2–օքսո–1,2,3,4–տետրահիդրոպիրիդին–3,5–դիկարբօքսիլատներ  15-83% ելքերով։

ՎԵՐՋԻՆ ՏԱՐԻՆԵՐԻ ՀՐԱՊԱՐԱԿՈՒՄՆԵՐԻ ՑԱՆԿ

  1. S. S. Hayotsyan, A. A. Sargsyan, S. G. Kon’kova, A. Kh. Khachatryan, A. E. Badasyan, K. A. Avagyan, M. S. Sargsyan  // Synthesis of Substituted 1,2-Dihydropyridines by the Reaction of (Ethoxymethylidene)cyanoacetic Ester and Arylamides of Acetoacetic Acid. Russ. J. of Org. Chem.. 2019. Vol. 55.  № 2. P. 282–286.
  2. S. S. Hayotsyan,A. A. Sargsyan, S. G. Kon’kova, A. Kh. Khachatryan, A. E. Badasyan, K. A. Avagyan, H. A. Panosyan, A. G. Ayvazyan, M. S. Sargsyan // Synthesis of Ethyl 5-(Arylcarbamoyl)-6-methyl-2-oxo-1,2-dihydropyridine-3-carboxylates. Russ. J. of Org. Chem.. 2019. Vol. 55. № 4. P.   469-472.
  3. А. А. САРГСЯН. //  Cинтез  3-ацетил-4-гидрокси-4-метил-6-оксо-2,N-диарилциклогексан-карбоксамидов. Хим.  ж. Армении.  2019. Т. 72.№1-2. С. 96-105.
  4. А. А. САРГСЯН, С. С АЙОЦЯН, А. Х. ХАЧАТРЯН, А. Э. БАДАСЯН, Г. А. ПАНОСЯН, К. А. АВАГЯН, С. Г. КОНЬКОВА и М. С. САРГСЯН // Oсобенности реакций оксимирования функционально замещенных циклогексанонов. Хим.  ж. Армении,  2019. Т.72. № 3. С. 282-291.
  5.   А. А. Саргсян, С. С. Айоцян, А. Х. Хачатрян, А. Э. Бадасян, К. А. Авагян, Г. А. Паносян,  С. Г. Конькова, М. С. Саргсян // Бескатализная реакция михаэля с участием арилметилиденциануксусного эфира и ариламидов ацетоуксусной кислоты. Хим.  ж. Армении.  2019. Т.72. № 3. С.362-365.
  6. М. С. Саргсян, К. А. Авагян, А. А. Саргсян, А. Э. Бадасян, А. Х. Хачатрян, А.Г. Айвазян, А.А. Балян,  С.Г. Конькова и С.С. Айоцян // Взаимодействие арилметилиденмалононитрила с ариламидоэфирами малоновой кислоты. Синтез полифункционально замещенных  1,2,3,4-тетрагидропиридинов. //  Хим.  ж. Армении.  2019. Т.72. № 3. С. 304-312.
  7.    M. S. Sargsyan, K. A. Avagyan, A. A. Sargsyan, A. E. Badasyan, A. Кh. Khachatryan, S. G. Konkova, A. G. Manukyan, G. M. Makaryan and S. S. Hayotsyan // Interaction of acetoxic acid arylamide with etoximethyliden-malonitril. Synthesis of 5-acetyl-1-aryl-2-amino-6-oxo-1,6-dihydropyridin-3-carbonitrile. Chem.J.of Arm. 20019. Vol.72. № 4. P.502-508.
  8. М. С. Саргсян, К. А. Авагян, А. А. Саргсян, А. Э. Бадасян, А. Х. Хачатрян, А. Г. Манукян и А.Г. Айвазян // Синтез алкил 1-арил-6-амино-2-оксо-5-циано-1,2-дигидропиридин-3-карбоксилатов.  Хим.  ж. Армении.  2020. Т.73. № 1. С. 61-68.
  9. М. С. Саргсян, К. А. Авагян, A. А. Саргсян, А. Э. Бадасян,  А. Х. Хачатрян, А. Г. Манукян, Г. А. Паносян  и А. Г. Айвазян // Однореакторный трёхкомпонентный метод синтеза высокофункционализированных 1,2,3,4-тетрагидропиридинов. Хим.  ж. Армении.  2020. Т.73. №4. С. 391-400. 
  10. А. А. Саргсян, А. Х. Хачатрян, А. Э. Бадасян, К. А. Авагян, А. Г. Манукян , Г.А. Паносян, А.Г. Айвазяни  М. С. Саргсян // Синтез 3-ацетил-7,7-диметил-1-арил-7,8-дигидрохинолин-2,5-(1h,6h)-дионов.  Хим.  ж. Армении.  2021. Т.74. №1-2. С.113-121.
  11.   А. А. Саргсян, А. Х. Хачатрян, А. Э. Бадасян, К. А. Авагян, А. Г. Манукян , Г.А. Паносян, и  М. С. Саргсян // Синтез 5-ацетил-2-амино-1,4-диарил-6-оксо-1,4,5,6-тетрагидропиридин-3-карбонитрилов. Ротамерия в ряду тетрагидропиридин-3-карбонитрилов. Хим.  ж. Армении.  2022. Т.75. № 1. С.54-61.
  12.  К. А. Авагян, М. С. Саргсян, А. Э. Бадасян,  А. А. Саргсян, А. Г. Манукян, Г. А. Паносян, А. Г. Айвазян, А. Х. Хачатрян // Синтез диэтил-6-амино-1,4-диарил- 2-оксо-1,2,3,4-тетрагидропиридин-3,5-дикарбоксилатов на основе реакции арилметилиденциануксусных эфира с n-ариламидоэфирами малоновой кислоты. ЖОХ,  2023, т. 93, № 4, с.516–524․
  13.  А.А. Саргсян,  К.А. Авагян, А.Х. Хачатрян, А.Э. Бадасян, С.Г. Конькова,  М.С.Саргсян // Cинтез замещенных дигидропиридинов на основе взаимодействия этоксиметилиденциануксусного эфира и амидов  ацетоуксусной кислоты. VI Научная конференция Армянского химического общества.  АХО-6 “ВЫЗОВЫ ХХI ВЕКА”. 7-11октября. 2019г. С.104. Ереван.
  14. К.А. Авагян, А.А. Саргсян, А.Х. Хачатрян, А.Э. Бадасян,  А.Г. Манукян и М.С. Саргсян // Синтез  гетероциклических соединений  на основе взаимодействия арилметилиденциануксусного эфира с ариламидоэфирами малоновой  кислоты.  Российско-Армянская конференция «Химия в Армении». 24-28 октября 2022г. С.47. Ереван. Армения.
This site is registered on wpml.org as a development site.